Władysław Ludwik Anczyc

Herbu Ancuta,pseudonim literacki Kazimierz Góralczyk,W.A.Lassota(ur.12 grudnia 1823 Wilno,zm.28 lipca 1883 Kraków)polski poeta,dramatopisarz,wydawca,tłumacz,działacz ludowy.Syn Zygmunta i Barbary z Hrehorowiczów,ojciec Stanisława i Wacława Zygmunta,dziad Władysława Anczyców. 
Życiorys 
Pochodził z rodziny szlacheckiej.Jego pradziad Jan von Anschütz pełnił urząd chorążego wojsk saskich.Władysław Ludwik Anczyc był synem aktorów Zygmunta Anczyca i Barbary Anczycowej z Hrehorowiczów.Ojciec występował na scenach teatrów w Wilnie,Grodnie,Warszawie i Krakowie;w latach 1838–1839 był także dyrektorem teatru krakowskiego.Matka zaś była aktorką teatru wileńskiego,a po opuszczeniu sceny działaczką dobroczynną.Uczęszczał do szkoły średniej w Krakowie.W tym mieście w roku 1847 ukończył z tytułem magistra farmację na Uniwersytecie Jagiellońskim.Brał udział w powstaniu krakowskim w 1846 r.za co w latach 1846–1847 więziony był przez władze austriackie.W 1849 r.był adiunktem Katedry Chemii i Farmacji.Debiutował w redagowanym przez siebie piśmie satyrycznym„Dodatek do Świstka”w 1848 r.W latach 1858–1867 przebywał w Warszawie.W roku 1863 założył,a następnie przez rok redagował pismo„Wędrowiec”.Tam też w tym czasie redagował tajne pisma powstańcze„Kosynier” i „Partyzant”.W latach 1858–1861 działał w Towarzystwie Rolniczym w Królestwie Polskim.W trakcie pobytu w Warszawie był także redaktorem pisma dla ludu„Kmiotek”(1861–1866) i „Przyjaciela Dzieci”(1866–1867).Od 1861 r.często bywał w Zakopanem i Tatrach jako turysta.Swoimi artykułami,np."Zwóz żętycy w Tatrach","Zakopane i lud podhalski","Wspomnienia z Tatr",przyczyniał się do popularyzacji Tatr w społeczeństwie.Z drugiej strony,już w 1874 r.utyskiwał w swoim artykule w„Tygodniku Ilustrowanym”na spowodowaną nadmiarem przybywających do Zakopanego turystów(zwłaszcza tych z Warszawy)drożyznę i trudności w zakwaterowaniu.W 1863 r.napisał cykl"Pieśni zbudzonych"w tym"Marsz strzelców",którego tekst w czasach PRL był prawie w całości zafałszowany.W roku 1868 powrócił do Krakowa.Prowadził tam ożywioną działalność literacką i oświatową,uczestnicząc w wydawnictwach Czytelni Ludowej,Towarzystwa Oświaty Ludowej i in.W 1875 r.został właścicielem drukarni,działającej do czasów powojennych,którą przekształcił w ceniony zakład.W 1876 r.wystawił w teatrze krakowskim dramat"Emigracja chłopska",nagrodzony w krakowskim konkursie dramatycznym.W roku 1880 wystawił dramat"Kościuszko pod Racławicami",który stał się najbardziej popularnym widowiskiem przez wiele lat,granym na scenach teatralnych Krakowa.Kolejną nagrodę otrzymał w 1883 r.za szkic dramatyczny"Jan III pod Wiedniem".Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie,w grobowcu rodzinnym, w pasie Ab.Jego synowie:Stanisław Anczyc(1868–1927)był metaloznawcą i technologiem.Wacław Anczyc(1866–1938)był drukarzem i wydawcą. 
Dzieła 
Twórczość literacka 

• 1848 r."Emisariusz" 
• 1850 r."Chłopi arystokraci" 
• 1854 r."Łobzowianie" 
• 1855 r."Flisacy" 
• 1856 r."Błażek opętany" 
• 1861 r."Tyrteusz"(1861 r.wyd.w 1862 r.pełny tekst w 1883 r.) 
• 1862 r."Uczta wyzwoleńca"(całość w 1908 r.) 
• 1862 r."24 obrazki z dziejów Polskich" 
• 1863 r."Pieśni zbudzonych"(w tym"Pieśń strzelców") 
• 1863 r."Trzech moskali:opowiadanie Walentego Kurka kosyniera spod Bodzentyna" 
• 1867 r."Meszty Abu Kazema" 
• 1873 r."Obrazki dramatyczne ludowe" 
• 1876 r."Emigracja chłopska" 
• 1876 r."W Tatry" 
• 1881 r."Kościuszko pod Racławicami" 
• 1899 r."Duchy czarnego boru,czyli kamienne serce" 
• 1908 r."Pieśni zbudzonych" 
• 1916 r."Pieśni zbudzone"(zbiór poezji) 

Działalność popularyzatorska 

• 1862 r."Elementarz dla dzieci polskich" 
• 1862 r."Pierwsza książeczka dla wiejskich dziatek,które już elementarz skończyły" 
• 1863 r."Dzieje Polski w dwudziestu czterech obrazkach" 
• 1869 r."ABC,pierwsza nauka dla dzieci" 

Upamiętnienie 
Jego imieniem nazwano ulice w Krakowie na Salwatorze i w Łodzi.