poniedziałek, 23 października 2017

Lucjan Rydel

Lucjan Antoni Feliks Rydel(ur.17 maja 1870 w Krakowie,zm.8 kwietnia 1918 w Bronowicach Małych)poeta i dramatopisarz polski okresu Młodej Polski.Był synem Lucjana(okulisty,profesora i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego) i Heleny z Kremerów,wnukiem Józefa Kremera.W latach 1888-1894 studiował na Wydziale Prawa UJ studia te podjął na stanowcze życzenie ojca,po uzyskaniu doktoratu poświęcił się twórczości literackiej,zagadnieniom z dziedziny historii i historii sztuki.Jesienią 1895 r.zamieszkał w Warszawie.Publikował felietony i artykuły z historii sztuki oraz krytyki literackie na łamach gazet warszawskich i krakowskich,między innymi w Gazecie Polskiej.W 1896 r.uzyskał stypendium przyznane przez Akademię Umiejętności,dzięki któremu wyjechał do Paryża.Uczęszczał na wykłady w Collège de France,Sorbonie i École des Beaux-Arts,pracował w Bibliotece Polskiej.Po powrocie zamieszkał w Krakowie.Ślub Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną(1883-1936),córką chłopa z Bronowic,który odbył się 20 listopada 1900,stał się tematem dramatu Wyspiańskiego pod tytułem"Wesele".Po ślubie 20 listopada 1900 roku zamieszkał w dworku podkrakowskiej wsi Tonie(obecnie dwór przy ul.Kaczorówka 10),w 1908 roku przeniósł się do wsi Bronowice Wielkie.Mieszkając tam,zakładał czytelnie,prowadził wykłady,organizował przedstawienia ludowe.Przyczynił się do odkrycia i rozwinięcia talentu Antoniego Kucharczyka,wiejskiego poety samouka.W 1907 r.podróżował po Grecji;wykłady o sztuce i kulturze greckiej,które prowadził później niemal do końca życia w krakowskiej ASP,przyciągały licznych słuchaczy.Po wybuchu I wojny światowej przebywał w Pradze i Pardubicach,po powrocie do Krakowa od września 1915 do sierpnia 1916 r.był dyrektorem Teatru im.Słowackiego.W marcu 1918 r.zachorował na zapalenie płuc,które wówczas przeważnie było śmiertelne.Zmarł w„Rydlówce”,pochowany został na cmentarzu Rakowickim.Nagrobek ma kształt przydrożnej kapliczki z podkrakowskiej wsi,razem z pisarzem spoczywają żona,bracia Stanisław(19-letni,zm.1909 r.) i Adam oraz siostra Helena Lange.
Do jego najbardziej znanych utworów należą:
  • "Zaczarowane koło"baśń dramatyczna z 1900 r.(na jej podstawie Konstanty Gorski skomponował poemat symfoniczny pod tym samym tytułem,a Jerzy Gablenz operę)
  • "Betlejem polskie"jasełka wystawione w 1904 r.
  • "Zygmunt August"trylogia dramatyczna z 1912 r.("Królewski jedynak","Złote więzy","Ostatni")
  • "Ferenike i Pejsidoros"opowiadanie z 1909 r.
  • Poezje zbiór,wyd.1899 r.wyd.kolejne(rozszerzone)1901 i 1909 r.
  • jednoaktówki:dramat"Matka"z 1893 r.misterium fantastyczne"Dies irae"1893 r."Na marne"1895 r.
  • poematy bajeczne"Bajka o Kasi i królewiczu"1903 r."Pan Twardowski"1906 r."Madejowe łoże"1909 r.
W Warszawie(na Bielanach),Krakowie,Łodzi,Szczecinie,Tychach,Elblągu,Ostrowcu Świętokrzyskim i Zamościu znajdują się ulice nazwane jego imieniem.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz